Một khách du lịch đứng trên cầu tàu của một làng chài ven biển thì một con thuyền nhỏ cập bến. Trên thuyền có một người đánh cá đang ngồi. Bên trong thuyền có rất nhiều cá chày lớn. Người du khách lên tiếng tán thưởng về chất lượng của mẻ cá và hỏi thăm người đánh cá xem ông bắt bao lâu để bắt được mẻ đó.
Người đánh cá trả lời: "Chỉ mất ít thời gian thôi"
Du khách bèn hỏi tiếp: "Vì sao ông không ở thêm chút nữa để bắt thêm nhiều cá hơn?"
Người đánh cá đáp: "Chừng này đây đã quá đủ nuôi gia đình tôi rồi"
Du khách lại hỏi: "Vậy ông làm gì với phần thời gian còn lại?"
Người đánh cá: "Tôi ngủ dậy trễ, đi đánh cá một chút rồi về chơi với con, dành thời gian cho vợ, đi vào làng mỗi buổi chiều tối để uống vài ly bia và chơi nhạc với bạn bè. Tôi bận lắm chứ có rảnh đâu".
Người du khách cười to: "Tôi có thể giúp ông đây. Ông nên dành nhiều thời gian đánh cá hơn; rồi ông sẽ kiếm đủ tiền mua một con tàu lớn hơn. Khi có con tàu lớn hơn, ông tiếp tục làm việc và sẽ mua được nhiều con tàu hơn nữa. Rồi ông sẽ có cả một hạm đội tàu đánh cá. Thay vì đánh cá cho người trung gian, ông có thể bán trực tiếp cho các nhà máy; thậm chí ông có thể mở nhà máy chế biến cá của mình. Từ đó ông kiểm soát được sản phẩm, quá trình chế biến và phân phối. Rồi ông có thể rời ngôi làng bé nhỏ này để đến một thành phố lớn hơn, nơi ông sẽ điều hành một doanh nghiệp không ngừng phát triển".
Người đánh cá liền hỏi: "Nhưng toàn bộ quá trình đó sẽ mất bao lâu?".
Du khách đáp: "Mười lăm đến hai mươi năm"
"Sau đó thì sao?" người đánh cá lại hỏi
Du khách lại cười to ngạo nghễ rồi bảo: "Đó mới là phần tuyệt nhất. Đến lúc đó ông có thể bán hết cổ phần công ty và trở nên cực kỳ giàu có, ông sẽ kiếm được hàng triệu đô la".
"Wow, hàng triệu đô la cơ à, rồi sau sao nữa?" Người đánh cá tiếp lời.
Du khách đáp: "Rồi ông có thể nghỉ hưu. Chuyển đến một làng chài nhỏ ven biển, nơi ông có thể ngủ dậy trễ, đi đánh cá một chút rồi về chơi với con, dành thời gian cho vợ, đi vào làng mỗi buổi chiều tối để uống vài ly bia và chơi nhạc với bạn bè..."
Đọc tới đây, tôi thầm nghĩ, có lẽ tôi đã đầu tư sai mã rồi...
Bỏ cuốn sách xuống bàn, nhấp nháp ly cà phê rồi lại lao vào đầu tư một mã mà tôi phải mất cả quãng đời để đổi lấy những giây phút hiện tại.
(Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của Ông Vicente Nguyen - Chief Investment Officer tại AFC Vietnam Fund)
Hoặc