Anh Việt, cựu Ceo của chứng khoán (CK) Đông Á, hồi 2005 đã tự hào mà nói với tôi rằng cả thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam chỉ có duy nhất anh ấy là Tiến sỹ ngành CK, được đào tạo bài bản và đúng ngành. Đến bây giờ mọi thứ đã thay đổi. Có rất nhiều Tiến sỹ, Thạc sỹ ngành Tài chính - chứng khoán đang công tác tại UBCK, HSX, HNX, cũng như các CTCK. Thị trường ngày càng phát triển, đòi hỏi tính nghiêm túc, tính học thuật ngày càng cao. Rất nhiều các bạn trẻ đã hiểu rằng đam mê chứng khoán là chưa đủ, muốn thành công phải trang bị kiến thức và học hỏi không ngừng. Tôi rất vui vì bây giờ các bạn đã ý thức được với nghề nghiệp. Chỉ làm MG đơn thuần nhưng cũng đi học các lớp như CFA, CMT và nhiều khóa học nâng cao về quản trị danh mục.
Chúng tôi là những lớp đầu tiên tham gia vào TTCK ở Việt Nam. Bản thân tôi không được đào tạo bài bản gì về CK, theo học ở Nga một ngành chả dính dáng gì đến kinh tế cả. Chỉ sau này khi perestroika nổ ra, kinh doanh "hè phố" nở rộ ở Moscow, chúng tôi mới chuyển hướng đi làm kinh tế. Làm thì phải học, vì thế mới có cơ hội học những ngành nghề mới, trong đó có CK.
Tham gia đầu tư trên TTCK, chắc hẳn ai cũng muốn tìm ra công thức chiến thắng. Tuy nhiên, tỷ lệ thắng trên TTCK cao nhất chỉ 5%. Nếu ai đó tự đánh bóng tên tuổi, đảm bảo luôn chiến thắng trong nhiều chu kỳ khác nhau, thì chắc họ sẽ "im lìm" để tận hưởng một mình. Tại sao phải đi tư vấn cho bạn vì mấy đồng bạc lẻ hoa hồng giao dịch hay chia sẻ Phí mở tài khoản, hoa hồng, lãi suất. Tuy nhiên, không thể đầu tư mà không có Tư vấn được. Cho nên, nếu có Tư vấn sai cũng là hết sức bình thường. Bản thân tôi cũng đã từng đánh giá một vài DN rất cao, tư vấn cho nhiều người bạn cùng mình đầu tư. Nhưng vẫn chưa có kết quả như ý vì nhiều lý do từ khách quan lẫn chủ quan.
Quay trở lại với chủ đề chính. Đầu tư CK là bộ môn cao cấp nhất, đòi hỏi sự nghiên cứu khủng khiếp nhất. Vì đây là nghiên cứu vì chính sự nghiệp, tiền bạc, thành công của bản thân và gia đình, Rất nhiều người đầu tư CK chỉ quan tâm đến phương pháp, đến chiến lược, đến quản trị, mà quên đi điều căn bản nhất là Lý thuyết. Khi tôi biết đến bộ môn Poker, cuốn sách tôi đọc đầu tiên là lý thuyết trò chơi GTO mà không phải là các cuốn sách dạy về phương pháp hay chiến thuật. Lý thuyết là thứ bao trùm lên tất cả. Nếu đi theo lý thuyết đúng, dù có sai một vài trận, có thua lỗ một vài chu kỳ, nhưng trước sau cũng chiến thắng.
Sau rất nhiều năm theo dõi TTCK VN, chúng tôi đã đúc kết và đưa ra Lý thuyết cân bằng bất xứng. Đây là một Lý thuyết tương đối đơn giản, nhưng nó lại bao trùm và định hướng cho chúng tôi trong suốt nhiều giai đoạn thị trường vừa qua. Lý thuyết này chúng tôi viết khá dài, nhưng tóm lược chỉ có 2 điều căn bản: sự bất xứng của thị trường trong từng chu kỳ và sự cân bằng tương đối trong nhiều chu kỳ. Bạn luôn thấy trong từng chu kỳ sẽ có những mã đột biến, những dòng rất mạnh. Có bao giờ bạn buột miệng ca thán "Cái thị trường quỉ quái gì thế này, thị trường tăng cả 50 điểm, mà các mã của mình chả tăng gì". Điều này hết sức bình thường vì đó là Qui luật bất xứng. Chỉ có một vài mã tăng trong một chu kỳ nhất định mà thôi. Việc tìm ra "vàng khối" đó khó hơn lên giời, và phải gặp may nữa. Thế nhưng bạn lại sai lầm "Sao thế này, vừa bán thì nó lại tăng. Kiểu như "lái" nó chơi mình, nó biết mình bán xong rồi mới đánh lên". Không phải vậy đâu, chả có "ông lái' nào quan tâm đến nhỏ lẻ chúng ta cả. Đơn thuần là chúng ta chưa đủ kiên nhẫn, thiếu niềm tin, và điều quan trọng nhất là thiếu tri thức trong việc nhận biết Qui luật cân bằng.
Với những diễn biến tích cực từ việc thử nghiệm vacxin, chúng ta tin rằng kinh tế sẽ phục hồi theo mô hình chữ V. Tốc độ phục hồi sẽ nhanh hơn. Có thể năm 2021 chứ không cần 2-3 năm nữa kinh tế sẽ lấy lại "những gì đã mất" thời gian qua. Như vậy, CK cũng sẽ đi lên. Tôi giữ nguyên quan điểm năm 2020 chúng ta sẽ nhìn thấy Vn-index ở 4 chữ số. Nếu như thế, hãy áp dụng Lý thuyết cân bằng bất xứng để tìm ra "mỏ vàng" trong thời gian tới. Tri thức là thứ không bao giờ được quên trong đầu tư. Học hỏi không ngừng, rèn luyện bản lĩnh, dũng cảm đương đầu, thành công nhất định sẽ đến.
Hoặc