Nhìn chung, lợi nhuận ngân hàng được cải thiện trong năm Covid-19 chủ yếu đến từ thu nhập lãi thuần cùng thu nhập ngoài lãi chứ không phải nhờ cắt giảm chi phí dự phòng rủi ro tín dụng. Trong đó, lãi thuần là nguồn thu nhập chính để ngân hàng tồn tại và phát triển. Vì vậy, để đánh giá hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thì điều quan trọng là phải biết được lượng tiền mặt từ lãi đi vào và đi ra như thế nào, ngân hàng có thật sự thu được lãi hay chỉ là lãi ảo.

Theo dữ liệu thống kê từ 26 ngân hàng tại VietstockFinance, tổng thu nhập lãi thuần trong năm 2020 trên bảng kết quả kinh doanh của các ngân hàng đạt gần 276,138 tỷ đồng, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, thu nhập lãi thuần trên bảng lưu chuyển tiền tệ là 275,217 tỷ đồng (tăng 3% so với năm 2019) và cao hơn 79 tỷ đồng so với bảng thu nhập năm 2020.

Đây là điều đáng mừng khi thu nhập lãi trên bảng lưu chuyển tiền tệ cao hơn so với con số trên bảng kết quả kinh doanh, chứng tỏ ngân hàng có lãi dự thu trong kỳ tăng hoặc đã thu được những khoản lãi quá hạn hay những khoản lãi đã thoái thu trước đây, do đó, lãi thực thu cao hơn so với lãi thu được từ tín dụng trong kỳ.

Dựa trên dòng tiền thực từ bảng lưu chuyển tiền tệ, xét về giá trị tuyệt đối, 3 trong số 4 ngân hàng TMCP Nhà nước gồm BIDV (BID), Vietcombank (VCB) và VietinBank (CTG) dẫn đầu ngành ngân hàng có dòng tiền thu nhập lãi thuần cao nhất trong năm 2020. Trong đó, Vietcombank giữ ngôi quán quân với gần 36,876 tỷ đồng (+4%). BIDV giữ vị trí á quân với 35,635 tỷ đồng (-10%) và kế đến là VietinBank có dòng tiền thu nhập lãi thuần đạt 32,367 tỷ đồng (-9%). Sau đó là VPBank (VPB, 31,896 tỷ đồng, xấp xỉ năm 2019) và MB (MBB, 20,564 tỷ đồng, tăng 6% so với năm trước).

Chênh lệch giữa dòng tiền thu nhập lãi thuần trên bảng lưu chuyển tiền tệ so với thu nhập lãi thuần trên bảng kết quả kinh doanh. Đvt: Tỷ đồng

Nhà băng nào thực thu lãi cao nhất năm 2020?

Nguồn: VietstockFinance

Điều đáng nói là trong khi VietinBank có dòng tiền thu nhập lãi thuần cao thứ ba nhưng đây cũng là nhà băng có mức chênh lệch giữa thu nhập lãi thuần trên bảng kết quả kinh doanh và bảng lưu chuyển tiền tệ lớn nhất, trong đó dòng tiền thu nhập lãi thuần thấp hơn đến 3,245 tỷ đồng so với con số được ghi nhận trên bảng kết quả kinh doanh.

Tương tự, BID và VPB cũng có dòng tiền thu nhập lãi thuần dẫn đầu nhưng vẫn thấp hơn mức được ghi nhận trên bảng kết quả kinh doanh, lần lượt chênh lệch 163 tỷ đồng và 449 tỷ đồng.

Điều này cho thấy lãi thực thu của ngân hàng đang thấp hơn lãi dự thu và con số trên bảng kết quả hoạt động kinh doanh chưa phản ánh đúng thực chất hoạt động thu lãi của ngân hàng.

Nhà băng nào thực thu lãi cao nhất năm 2020?

Nguồn: VietstockFinance

Còn về tốc độ tăng trưởng, trong năm 2020, MSB có tăng trưởng dòng tiền thu nhập lãi thuần lớn nhất, tăng 90% so với năm 2020. Nhiều nhà băng khác cũng có tốc độ tăng trưởng dòng tiền thu nhập lãi thuần cao như NVB (+79%) ,BVB (+42%), HDBank (HDB, +28%)... Ngược lại BAB là nhà băng có dòng tiền thu nhập lãi thuần giảm mạnh nhất (-35%), sau là Eximbank (EIB, -30%).

Tốc độ tăng trưởng dòng tiền thu nhập lãi thuần của các ngân hàng năm 2020. Đvt: Tỷ đồng, %

Nhà băng nào thực thu lãi cao nhất năm 2020?

Nguồn: VietstockFinance

Đặc biệt, Sacombank có lãi thực thu đến 14,274 tỷ đồng, cao hơn gần 2,747 tỷ đồng thu nhập lãi thuần trên bảng kết quả kinh doanh. Có thể lý giải nguyên nhân đến từ việc ngân hàng tiếp tục thu được các khoản lãi quá hạn hay những khoản lãi đã thoái thu trước đây.