Thị trường chứng khoán lao dốc, nhà đầu tư 'khóc ròng', nhân viên môi giới  áp lực, lo thưởng Tết chỉ bằng một nửa năm ngoái

Có thể bạn Môi giới đó chỉ giúp đỡ thủ tục mở tài khoản giúp đỡ các vấn đề nghiệp vụ thông thường. Nhưng cũng có thể bạn MG đó kiêm luôn nhiệm vụ Tư vấn đầu tư. Ở Mỹ các công chứng khoán bây giờ phân tách rất rõ ràng giữa Seller và Advisor. Seller chỉ có tác dụng giới thiệu các sản phẩm dịch vụ, cung ứng và hỗ trợ giao dịch. Seller chỉ ăn lương cứng, hoàn toàn không liên quan đến việc khách hàng đầu tư như thế nào. Còn họ thành lập những công ty chuyên biệt không nằm trong chứng khoán, chuyên để tư vấn. Ở đây những người Advisor sẽ tư vấn chiến lược cũng như đưa ra những lời khuyên cho khách hàng. Những Nhà tư vấn này nhận được phần thưởng từ thành quả của khách hàng. Khác hẳn với ở Việt Nam khi đa phần Môi giới kiêm luôn là Seller và Advisor. Rất ít môi giới "dám" đòi hỏi một tỷ lệ thưởng nào đó khi khách hàng thắng lợi. Đa phần họ "ăn" hoa hồng từ phí giao dịch của khách hàng. Chính vì vậy, khách hàng giao dịch càng nhiều, môi giới càng giàu.

Cách đây 5 năm khi còn giữ trọng trách phụ trách Khối Môi giới của một công ty chứng khoán lớn trên thị trường, tôi đã suy nghĩ về việc nâng cao chất lượng môi giới. Chúng tôi đi tiên phong trong việc đào tạo môi giới, chú trọng chất lượng Tư vấn hơn là thành tích doanh số.

Tôi đã đưa ra ý tưởng cuộc thi nâng bậc và kiểm tra "Tri thức môi giới" diễn ra hàng năm. Các phần thi có một phần có trọng số điểm rất cao là "Đạo đức nghề nghiệp". Tôi cũng từng có chương trình tài trợ cho các môi giới cao cấp học nâng cao CFA. Mà trong CFA luôn có phần Ethics. Để có thể làm được môi giới, ngoài việc có chứng chỉ hành nghề do UB cấp (cũng dạy đạo đức), phải là người có tố chất trung thực, có trình độ và luôn bảo vệ lợi ích khách hàng.

Hiện trạng thị tường chứng khoán Việt Nam hiện nay đang rất sôi động. Rất nhiều nhà đầu tư mới, trong đó có nhiều người còn chưa nắm rõ các qui trình giao dịch. Việc có các bạn môi giới để giúp đỡ là cần thiết. Vì vậy, đội ngũ các môi giới cũng đang bùng nổ theo. Một số công ty chứng khoán phát triển đội ngũ môi giới một cách tràn lan, thậm chí dùng cả người chưa có Chứng chỉ hành nghề. Thanh khoản nâng cao, môi giới kiếm tiền từ Hoa hồng phí giao dịch của nhà đầu tư. Cho nên cũng dễ hiểu khi môi giới yêu quí các khách hàng "quay doanh số" cho họ. Họ sẽ không thích lớp nhà đầu tư nắm giữ lâu dài, cả tháng mới giao dịch một lần.

Để phát triển thêm khách hàng, một số môi giới tìm mọi cách tô vẽ hình ảnh, đánh bóng bản thân. Bạn có hay nghe câu "Anh chơi toàn lỗ trước đây, từ ngày theo em đánh đâu thắng đó", "Ngại quá, khách kiếm 500 triệu sau có 3 ngày", "Chúc mừng các a/c đã có DK, đúng điểm vào mà em V. đã nói",.... Mà cách tạo cho nhiều người biết đến nhất là "chém" trên Facebook, lập room. Đa phần các room từ thu phí cho đến room cộng đồng hiện nay đều do môi giới thành lập. Room chát chít đủ thứ, chủ yếu mục đích là đưa khách về nơi mình quản lý.

Sự việc phao tin đồn nhảm nhí ngày hôm qua đã được UBCK Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước, chính thức xác nhận là bịa đặt. Ở nước ngoài những hành vi như thế này sẽ bị truy tìm tận nơi, sẽ bị phạt tiền rất nặng hoặc tù giam. Nhưng ở Việt Nam chưa coi trọng vấn đề này lắm, dù đã có văn bản chế tài. Tuy nhiên, tiên trách kỷ, hậu trách nhân, là Nhà đầu tư tại sao chúng ta lại dại dột và bồng bột như vậy? Chúng ta đâu phải là Gà để bị vặt lông, là Đất sét để bị nhào nặn. Nếu chúng ta biết suy xét logic, sẽ thấy ngay các tin đồn đó là vô lý. hay chúng ta còn suy nghĩ "Ở Việt Nam tin đồn hay đúng lắm", "Thôi cứ chạy trước đã, yên bình quay lại sau cũng được mà". Nếu như vậy, vô tình chúng ta đã tiếp tay cho kẻ xấu, đã trở thành con mồi hoặc giao dịch điên cuồng, nuôi sống môi giới.

Dẫu biết rằng làm nghề môi giới là vô cùng vất vả, chứa đựng nhiều rủi ro, nhưng không phải vì thế mà lại không trau dồi đạo đức, nâng cao kiến thức. Có rất nhiều các bạn môi giới có tâm, có năng lực thật sự. Nhưng cũng có những con sâu làm rầu nồi canh. Nhà đầu tư hãy cố gắng phân biệt chính tà, thiện ác, để tìm được người môi giới tốt.

(Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của Ông Nguyễn Hồng Điệp - CEO tại CTCP Tư Vấn Đầu Tư S-Talk)