Cá nổi

Tôi học cấp 3 ở trường Chu Văn An, cạnh hồ Tây. Thỉnh thoảng khi thời tiết thay đổi, cá lại nổi trắng xóa mặt hồ. Bọn học sinh chúng tôi lại rủ nhau đi xem cá nổi, thích lắm. Thế rồi thầy của chúng tôi có ra một câu hỏi: " Đố các em, tại sao cá lại cùng rủ nhau nổi lên". Chúng tôi đứa thì trả lời tại thời tiết, đứa thì trả lời tại áp suất không khí thay đổi, cá chịu không nổi phải ngoi lên. Đứa thì trả lời tại nước ô nhiễm, yếm khí, nên không thở được phải nổi. Có một đứa trong lớp thuộc thành phần "cá biệt", phản động nhất lớp, lại trả lời rất kỳ lạ. Hắn bảo tại vì cá là sống theo bầy, một con ngoi lên bất tử, là bọn kia nhao theo, chả cần biết nguyên nhân là gì. Đặc biệt có thể con lên đầu tiên là con cái, dạng "hoa hậu cá", bọn cá đực chạy theo thôi mà, có gì lạ đâu. Thầy tôi giận lắm, phạt cho một trận.

Trong đời sống người ta hay ví những người hơi "ngốc ngốc" là cá. Ví dụ như trong Poker, mấy ông mới chơi, thường được gọi là fish. Đấy là Tây nó cũng gọi vậy. Như vậy đã là cá, thì dù có là hoa hậu, thì không thể khôn ngoan hay thành công được. Thế nhưng ở TTCK lại có hiện tượng khác hẳn. Tính bầy đàn luôn được thể hiện rất rõ. Cứ mỗi khi thị trường rung lắc, thì lại nhao lên bán, chạy sạch sẽ dù cũng chả biết tại sao. Có thể có một "nàng hoa hậu cá" cỡ em Thúy hô chạy, là các chàng vứt hết cả giày dép, dù mới hôm trước còn nhận định thị trường tốt lắm.

Bên cạnh tính bầy đàn, còn có những "chuyên gia" chỉ nổi lên khi có chuyện. Cứ khi thị trường đỏ, thì lại xuất hiện các dòng tút "Ai tham gia rum Vip của em mới thấy giá trị, em đã bảo bán sạch hôm qua rồi", "Khách cảm ơn thấy ngại quá, nhờ em mà chị kịp bán hết", "Dao găm hay khách sạn hiệu nghiệm chưa, không trượt phát nào nhé", v..v và v..v. Đúng là nổi lên như cá hồ Tây, trắng xóa cả thị trường. Tôi tin là hôm nay khi thị trường xanh đậm trở lại, lại có những "chuyên gia cá" nổi lên tiếp, phán như đúng rồi.

Như đã từng chia sẻ, sự vận hành của TTCK đi theo qui luật vĩ mô, vi mô ngành, dòng tiền hay chính trị xã hội. Những biến động tức thời nhiều khi chỉ là "trái gió trở trời", chưa hẳn là có thể thay đổi xu hướng. Tuy nhiên, bất kỳ dự báo nào đều chỉ có một tỷ lệ chính xác nhất định, không thể kiểu "100% Biden thắng, Trump thua" của bác gì bên công ty CK anh hùng vừa phát biểu. Khi đã có dự báo, thì luôn review lại các nhận định của mình xem đúng sai thế nào. Nếu đúng cũng đừng vỗ ngực (vỡ tim đó), sai thì cũng đừng khóc lóc. Tất cả chỉ là tương đối, quan trọng là hành xử, quan trọng là tìm ra phương pháp và con đường đi tiếp. Tôi đã từng dự báo năm 2020 Vn-index sẽ có 4 chữ số. Khi đó cũng nhiều người suy nghĩ tôi hơi bị lạc quan tếu, thậm đám antifan còn bêu rếu, "Bác Điệp đã phán, bán hết đi nhé, 5 năm nay chưa sai bao giờ". Ke ke, chắc chắn là có thể mình đã từng phán sai, hoặc người nghe không hiểu. Hầu hết NĐT nhỏ lẻ ít chịu đọc những bài dài, họ chỉ muốn "phím" thật nhanh gọn, không quan tâm lắm đến tư duy logic của bài viết.

Cá nhân tôi tin rằng, khoảng 3 tháng nữa chứng khoán Việt Nam sẽ xác lập kỷ lục mọi thời đại, vượt qua con số 1200 định mệnh. Những cơ sở để đưa ra dự báo này dựa vào tình hình Vacxin, khả năng khống chế thành công dịch bệnh, sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế, cũng như chính sách bơm tiền trên toàn thế giới. Việc dự báo sẽ phải có kiểm nghiệm, đúng hay sai cũng chỉ là một khía cạnh, quan trọng hơn là tiếp tục xây dựng niềm tin, tạo sự khác biệt, không biến thành "bầy cá" cùng nổi lên.

(Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của Tiến sỹ Nguyễn Hồng Điệp - CEO tại CTCP Tư Vấn Đầu Tư S-Talk)